De voordelen van open leermaterialen

Steeds meer docenten werken met open leermaterialen. Hiermee kun je je lessen creatiever invullen en beter laten aansluiten op wat je klas nodig heeft. Tegelijkertijd blijven reguliere lesmethodes onmisbaar. Hoe combineer je die twee op een goede manier en wat zijn de voordelen daarvan?

Het spreekt steeds meer docenten aan: onderwijs op maat aanbieden in plaats van een lesmethodeboek doorwerken. Digitale mogelijkheden bieden volop kansen om je vak interessanter te maken. Ook kun je je lessen beter laten aansluiten op het niveau en de interesses van je leerlingen. Maar de onderwijskwaliteit staat onder druk en steeds meer schoolbesturen geven strikte kaders mee aan secties. Dit ziet ook Robbin van der Burg, die als accountmanager bij ThiemeMeulenhoff scholen begeleidt. “Wat ik veel hoor is dat besturen willen dat lesmethodes bewezen effectief en meetbaar zijn, zodat alle leerdoelen afgestreept kunnen worden. Aan de andere kant krijgen secties ook de opdracht om meer te differentiëren. Open lesmateriaal in combinatie met de inzet van een lesmethode, maakt dit mogelijk.”

Extra kwalitatieve inhoud

Open lesmateriaal is gratis beschikbaar lesmateriaal dat je zelf kunt aanpassen. Er is veel mooi en kwalitatief open lesmateriaal online te vinden, vertelt portfoliomanager exacte vakken Rick Pötgens. “Zo wijzen we docenten graag op lesmateriaal van VO-Content, een stichting die voor veel vakken open leermateriaal beschikbaar heeft. Ook attenderen we ze op inspirerende lessen van ESERO, die gaan over de ruimte en zijn uitgevoerd door wetenschapsmuseum NEMO. Materiaal dat bijzonder goed aansluit op onze NaSk-methode Newton.“

Aansluiten bij interesses van leerlingen

Een ander voordeel van werken met open leermateriaal is dat je lessen kunt laten aansluiten op interesses en de omgeving van leerlingen. “Stel dat de methode een opdracht bevat over veengrond, maar je woont in een kustgebied. Dan hebben jouw leerlingen een andere opdracht nodig om de materie voor hen herkenbaar te maken”, legt Pötgens uit. Ook bij andere vakken is het kunnen aanpassen van lesmateriaal van toegevoegde waarde. Zo speelt bij de vreemde talen het instapniveau van een klas een grote rol. “Heb je veel leerlingen in de klas met een Franstalige achtergrond, dan kun je bij Frans waarschijnlijk moeilijkere teksten aanbieden dan in de methode staan. Als je dan ook nog een tekst kiest over een onderwerp dat ze aanspreekt, motiveert dat. Het is onmogelijk dat een tekst uit de methode Frans goed aansluit bij alle leerlingen in Nederland. Als docent ben je de enige die precies weet wat goed bij jouw leerlingen past.”

Regie over je eigen lessen

Werken met open lesmateriaal vraagt om de regie pakken en keuzes maken. Dat is een rol die veel docenten graag invullen, zegt Pötgens. “We willen docenten de regie over hun lessen geven en zo het vak leuker maken. De lesmethodes die wij maken zijn voor elke school gelijk, maar geen enkele klas is hetzelfde. De combinatie van methodemateriaal en open lesmateriaal geeft de docent de mogelijkheid om precies aan te bieden wat de klas nodig heeft.”

Leerdoelen behalen

Samen met docenten wil ThiemeMeulenhoff onderzoeken wat er nodig is om lesmethodes en open leermateriaal goed te kunnen combineren. Zoals het duidelijk benoemen van de leerdoelen per lesonderdeel, legt Van der Burg uit. “Want als je lesstof uit de methode vervangt, moet je er zeker van zijn dat de leerdoelen behaald worden. De methode geeft je zekerheid en dekt alle kerndoelen. Die kwaliteit en veiligheid wil je behouden als je gebruikmaakt van open leermateriaal.” Werken met open leermateriaal is dus zeker geen vervanging van de lesmethode. De lesmethode is de stevige ruggengraat van je curriculum die zorgt dat de lessen bewezen effectief zijn. “Als docenten de tijd ervoor zouden hebben, denk ik dat ze allemaal het liefst hun eigen methode schreven. Alleen hebben ze die tijd niet. Het zou ook niet praktisch zijn, omdat kerndoelen en exameneisen altijd kunnen veranderen. Daarom blijven reguliere lesmethodes een belangrijk onderdeel van het onderwijs.”

Een sterke combinatie

Voor de komende jaren voorzien zowel Van der Burg als Pötgens een toename in het gebruik van open lesmateriaal. Dat vinden ze een positieve ontwikkeling. Pötgens: “Hoe meer onderwijs op maat we kunnen aanbieden, hoe beter dat is voor het onderwijs. Bovendien maakt dat het vak voor docenten nog interessanter. Wij zijn goed in het samenstellen van leermiddelen, maar docenten zijn de vakmensen die weten wat werkt in hun klas. Dat maakt de combinatie tussen reguliere lesmethodes en open leermateriaal zo sterk.”

Verder verdiepen op dit onderwerp? Kom naar het Nationaal Leermiddelencongres!

De mensen van ThiemeMeulenhoff zijn er voor de mensen in het onderwijs. Samen denken we na over onderwijsontwikkelingen en werken we aan het onderwijs voor toekomstige generaties. Met ervaring, expertise én doeltreffende leermiddelen voor het versterken van onderwijsprofessionals. Samen leren vernieuwen.